Yalova’ya bağlı olmasına karşın Yalovalıların pek bilmediği Armutlu ilçemize bağlı Fıstıklı Köyü, doğal güzelliği ve altın sarısı kumsalıyla, yazlıkçı ve günü birlikçi turistlerin ilgi odağı oluyor.
Sırtını ormanlara yaslayıp yüzünü de denize dönen Fıstıklı köyü tertemiz denizi, şirin köy yolları ile büyük bir tatil köyü görünümünde. Yalova’ya 63, Armutlu ilçesine 8, Gemlik’e ise 35 Kilometre uzaklıkta bulunan Fıstıklı köyü, kamping alanları ile turizm hareketliliğinin yaşandığı önemli bir sayfiye köyü olmakta.
Yaklaşık 1500 kişinin yaşadığı Fıstıklı köyü, Köyşde bulunan fıstık ağaçlarından adını alırken, balıkçılık ve zeytincilik ile geçimini sağlayan köylüler, artüık turizmcilikle uğraşmaya başladılar.
Temiz denizi ve sahili ile Mavi Bayrak çalışmalarını başlatan Fıstıklı, Armutlu Körfezinin en büyük balıkçı köyü olup, otel, motel, pansiyonları ile adını duyurmaya başladı.
Fıstıklı Köyü doğal güzellikleriyle Marmara denizinin adeta incisi durumunda.Tarihi osmanlılar dönemine kadar dayanır.Kanuni Sultan Süleyman döneminde bu köyle yaşayan insanların varlığını,köye girişteki eski mezarlar edata ispat etmektedir.Kürekçilikle geçinen eski fıstıklı köyü tarihi evleri ve doğal güzellikleriyle tam bir tatil beldesi olmuştur.Fıstıklı Köyünde geçim,Balıkçılık,zeytincilik ve turizm olmak üzere 3 ana gelir kalemi vardır.Bunun yanında Köye ismini veren fıstık ağaçlarından da istifade edilerek fıstıkçılık yapılmakta,ayrıca incir yetiştirmeciliği de belirli gelir kaynakları arasındadır.
Geçmişi 1400’lü yıllara dayanan eski bir yerleşim olan Fıstıklı’nın adını bolca yetişen lezzetli fıstıklarından aldığı bilinir. Çerezlik ve dolmalık fıstıkları, ün salmış zeytinleri ülkenin dört bir yanında alıcı bulur. Köyde ve civarında bol bulunan fıstık ağaçlarının, köyün tarihinde önemli bir yeri vardır. Eskiden Osmanlı Donanmasının bütün kürek ihtiyacı buradan karşılanır, kürekler fıstık ağacından yapılırmış.Fıstıklı iki üç yörük ailesinden müteşekkül eski bir yörük (manav) köyüdür.1877-78 Osmanlı-Rus Savaşından sonra da köye Kafkaslardan göçüp gelen Müslüman ve Gürcüler yerleşmişlerdir. Köy halkı Ege bölgesinden Aydın-Nazilli yöresinden getirilen Türklerden oluşmuştur. Daha sonraları köye Malatya, Tokat, Konya, Amasya ve Batum civarından göç edenler olmuştur.
Fıstıklı Köyü Kanuni Sultan Süleyman Han’ın emriyle kurulmuştur. Kanuni devrinde 60 ev bulunmaktaydı. Köyün kuruluş amacı Osmanlı Donanması’na kürek ve benzeri araçlar yapmaktır. Bu görevi yerine getiren köy halkı ayrıca çeşitli madenlerde çıkarmıştır. Kullanılan bu maden ocakları halen köy civarında bulunmaktadır.
Köyün sahil kısımında duvarları günümüze kadar ulaşmış olan bir manasıtr kalıntısı vardır. Armutlu istikametinde “Acem Çeşmesi” denilen tarihi bir çeşme bulumaktadır. Rivayete göre bu çeşmeden Osmanlar zamanında İstanbul’a su götürülmüştür. Ayrıca köy meydanında bulunan şadırvan 300 yıl önce çeşme olarak yapıldığı kitabesinden bilinmektedir.Köy mezarlığındaki mezar taşlarından köyün eski bir geçmişe sahip olduğu kanıtlanmaktadır.
Evliya Çelebi Seyahanamesinde Bursa’nın mesire yerlerinden bahsederken “Fıstıklı” adında bir mesire yerinden de bahsetmektedir. O, Fıstıklı için; “Çam fıstığı ağaçları ile süslü, gülistan ile bezenmiş gizlice bir köşedir. Fakat çok, pek çok latif bir havası vardır….” demektedir.
